انیمیشن با فعالیت های امیل کهل آغاز شده آثار این دوره اغلب به دست علاقمندانی خلق شد که به طور مستقل به دنبال تجربه های تازه بودند و برخلاف سینمای زنده که حرکت سریع تری در جهت یافتن انسجام داشت، انیمیشن در حال انجام آزمون و خطا بود، تولیدات انیمیشن اروپا روندی مستقل و رو به رشد داشت اما با جنگ جهانی اول مواجه شد و سرعت پیشرفت آن کاهش یافت.
پس از جنگ، هنرمندان اروپایی با تقلید از شیوه تولید امریکایی و با تکیه به پشتوانه فرهنگی خود توانستند ضعف آثار خود را برطرف کنند و به موفقیت هایی دست یابند. پس از جنگ جهانی دوم کشورهای اروپایی به دو بخش اروپای غربی و اروپای شرقی تقسیم شدند، کشورهای بلوک غرب به تفکر سرمایه داری آمریکایی متمایل بودند و کشورهای بلوک شرق به نظام کمونیستی شوروی سابق (روسیه فعلی) متمایل بودند که روی تولیدات آنها به ویژه اروپای شرقی تأثیر گذاشت.
انیمیشن اروپای غربی
انیمیشن انگلستان
انیمیشن در اروپا به دلیل جنگ و ضعف اقتصادی ناشی از آن، بیشتر فعالیت های انیمیشن در زمینه تبلیغات انجام می گرفت. هنرمندان اروپایی در ابتدا تلاش کردند آثاری همپای آثار دیزنی تولید کنند اما نتیجه کار رضایت بخش نبود.
در این میان تنها تبلیغات تلویزیونی بود که باعث می شد؛ آنها دست به تجربه و تولید به شیوه های خلاقانه بزنند، در انگلستان تولیدات انیمیشن مرتبط با جنگ و آثار تبلیغاتی موجب تداوم انیمیشن در این کشور شد با تأسیس استودیو هالاس و بچلر که یکی از معتبرترین استودیوها در اروپا بود، روح تازه ای به انیمیشن انگلستان دمیده شد و در یک جهش بزرگ، اولین انیمیشن بلند این کشور با نام مزرعه حیوانات تولید شد.
انیمیشن فرانسه
فرانسه به عنوان یکی از مراکز اصلی هنر، زادگاه بسیاری از جریانات و ابداعات هنری می باشد و به این دلیل پویایی هنر در فرانسه برای اغلب هنرمندان جذاب بوده است مشکلات ناشی از جنگ باعث شد این کشور نیاز انیمیشن خود را از طریق تولیدات امریکایی که سهل الوصول تر بود تأمین کند و تولیدات داخلی فرانسه در گیر رکود شود. پس از یک دوره رکود، انیمیشن های تبلیغاتی رواج یافت. علاوه بر این، جریان های غالب دادائیسم و سورئالیسم که در آن زمان در فرانسه رایج بود بر تولیدات انیمیشن این کشور تأثیر گذاشت و خود نیز تقویت شدند.
پل گریمو یکی از افرادی است که به رشد دوباره انیمیشن فرانسه بعد از جنگ کمک کرد او توانست آثاری را خلق کند که توانایی رقابت با آثار امریکایی را داشت. مهمترین فیلم او انیمیشن پادشاه و پرنده است؛ آثار گریمو واقع گرایی شاعرانه ای را به مخاطب عرضه می کند و ساختار روایی مستحکمی دارد.
پادشاه و پرنده، پل گریمو، ۱۹۸۰م از آنجا که در فرانسه نقد و توجه به هنرها جزو دلبستگی های مردم است، جشنواره های گوناگونی در آن برگزار می شود، از جمله جشنواره انسی که یکی از معتبرترین جشنواره های انیمیشن است. انیمیشن فرانسه اگر چه فراز و نشیب بسیاری داشته اما همواره در حال جذب ایده ها و نگاه های پیشرو بوده و مانند اغلب آثار اروپایی صرفا یک محصول سرگرم کننده نبوده است بلکه همگام با جریانات هنری از آزادی عمل در انتخاب و تجربه گرافیک های مختلف استقبال کرده و با الهام گرفتن از زندگی واقعی، تصویری دلنشین ارائه کرده است.
انیمیشن ایتالیا
اولین گام های انیمیشن در ایتالیا نتیجه تلاش های برادران کورادینی بود. آنها با هدف ترکیب هنرها دست به تجربیاتی زدند و به دنبال ترکیب موسیقی و نقاشی به این نتیجه رسیدن که برای کنار هم قرار دادن یک هنر که در زمان جاری است یعنی موسیقی و نقاشی که ایستا است باید از هنر سینما و انیمیشن استفاده کرد.
اینگونه بود که آنها به وسیله نقاشی روی فیلم، اولین انیمیشن های ایتالیا را خلق کردند. پس از آن هنرمندانی از جمله نینو پاگوت با تکنیکهای گوناگون شروع به تولید انیمیشن کرده و اولین گروه انیمیشن ایتالیا را پایه گذاری کرد و توانست اولین انیمیشن بلند ایتالیا به نام برادران دینامیتی را خلق کن.
برونو بوزتو از جمله هنرمندان مدرن ایتالیاست که در آثارش از مقوله کمیک به خوبی سود می برد، در طراحی شخصیت ها به کاریکاتور و خطوط ساده توجه می کند و مضامین انسانی را با شوخ طبعی بیان می کند.
هنرمند خلاق دیگر ایتالیایی اوسوالدو کاواندولی است. او با انیمیشن خط به موفقیت رسید که ماجراهای مردی با خلق و خوی غرغرو است که از یک خط تشکیل شده است و روی یک خط افقی زندگی می کند و موقعیت های کمیک ایجاد می کند.
انیمیشن ایتالیا همانند دیگر کشورهای اروپایی به تصویرسازی و کاریکاتور توجه دارد که به ویژه در شکل طراحی و شیوه های فکاهی قابل مشاهده است.
انیمیشن اروپای شرقی
همان طور که گفته شد بعد از جنگ جهانی دوم، اروپا به دو بخش بلوک شرق و غرب تقسیم شد. کشورهای اروپای شرقی به روسیه (شوروی سابق) تمایل داشته و چون تقریبا همه آنها طبق یک الگوی حکومتی اداره می شدند در آثارشان شباهت هایی وجود دارد. حکومت ها در این کشورها بر نحوه تولید و ارائه فیلم و انیمیشن نظارت داشتند و بودجه آن را تأمین می کردند.
در نتیجه هنرمندان، آزادی عمل کمتری در انتخاب موضوع داشتند. به همین دلیل داستان های آن بیشتر تحت تأثیر قصه های قدیمی و افسانه ها بود. اما همین محدودیت موجب شد بعضی هنرمندان از این فضا به صورت هوشمندانه ای سود برده و با ارائه آثاری با موضوعات سیاسی و اجتماعی در قالب تمثيل و طنز، آثار بدیعی را خلق کنند.
انیمیشن روسیه (شوروی سابق)
از جمله آثار اولیه انیمیشن روسیه، می توان به آثار لادیسلاس استارویچ با تکنیک استاپ موشن اشاره کرد. او یک زیست شناس بود و آثاری پیرامون زندگی حشرات تولید کرد که بسیار مورد توجه قرار گرفت.
بعد از انقلاب اکتبر روسیه در سال ۱۹۱۷م تولید انیمیشن در روسیه افول کرد پس از سه سال رکود، رونق به انیمیشن روسیه بازگشت، تولیدات این دوره تحت تأثیر تفکر واقع گرایی اجتماعی شکل گرفتند، هنرمندان این دوره روسیه با پرداختن به پیشینه فرهنگی خود، آثاری را خلق کردند که در آن به موضوعات اجتماعی و متون کلاسیک پرداخته می شد. یکی از آثاری که در این دوره تولید شد انیمیشن بلند گالیور بود که از ترکیب فیلم زنده و عروسک ساخته شده بود. این فیلم دارای حرکات ظریف و پیچیده حرکات دقیق در میمیک چهره بود.
سال ۱۹۳۴م در جشنواره فیلم مسکو، برخی از آثار دیزنی نمایش داده شد که انیمیشن روسیه تحت تأثیر حرکات نرم و روان این آثار قرار گرفت و به تکنیک سل انیمیشن گرایش پیدا کرد. به این ترتیب، تنوع تکنیک و کاربرد خلاقانه آنها کمرنگ شد. با تأسیس مرکز سایوز مولت فیلم (Soyuzmultfilm) که مهم ترین مرکز تولید انیمیشن در روسیه است، تولید انیمیشن در چهارچوب زیبایی شناسی واقع گرایی اجتماعی و تکنیک سل انیمیشن توسط این مرکز ادامه پیدا کرد.
در دهه ۵۰ میلادی حرکت تازه ای در انیمیشن روسیه شکل گرفت؛ هنرمندان روسی که درس هایی از شیوه کار دیزنی گرفته بودند به تکنیک های عروسکی و کات اوت رجوع کردند و با شجاعت فکری در انتخاب موضوع، جان تازه ای در انیمیشن روسیه دمیدند. از جمله هنرمندان این دوره می توان به فئودور خیتروک یکی از خلاق ترین متحرک سازهای روسیه اشاره کرد که در فیلم هایش به حس همدردی با انسان ها و رنج آنها می پردازد.
دیگر هنرمند مطرح روسیه یوری نورشتاین است، نورشتاین که اغلب از شیوه کات اوت استفاده می کند در آثارش به فرهنگ روسیه با نگاهی عمیق می پردازد و واقعیت های سیاسی و اجتماعی آن را به طرزی شاعرانه در قالب تصاویری رویایی ارائه می کند.
به عقیده برخی منتقدان، شاهکار نورشتاین انیمیشن افسانه افسانه ها، یکی از بهترین آثار انیمیشن جهان است که مجموعه ای از احساسات و حوادث را بازگو می کند، پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی برای مدتی صنعت انیمیشن روسیه متوقف شد اما توانست دوباره به جایگاه خود باز گردد. از هنرمندان خلاق و صاحب سبک این دوره می توان به الکساندر پتروف اشاره کرد که آثار به یاد ماندنی را با تکنیک نقاشی روی شیشه خلق کرده است.
انیمیشن جمهوری چکسلواکی سابق
کشور چکسلواکی، سابقه طولانی در تصویرسازی، صنعت شیشه گری و نمایش عروسکی دارد. که تأثیر آن را می توان در تولیدات انیمیشن این کشور مشاهده کرد. اغلب تولیدات انیمیشن این کشور با تکنیک عروسکی خلق شده اند و همانند مناطق دیگر در اروپای شرقی مسائل، موضوعات اجتماعی و انسانی را محور تولیدات خود قرار دادند. از مهم ترین هنرمندان این کشور که از تلفیق فیلم و انیمیشن استفاده می کنند می توان به کارل زمان و برژی ترنگا اشاره کرد. الهام، کارل زمان، ۱۹۴۸م
یرژی ترنکا تجربیاتی در زمینه تئاتر عروسکی و تصویرسازی داشت که در کار انیمیشن او تأثیر گذار بود. ترنکا در کار خود استاد کاملی بود؛ اما معمولا برای عروسک هایش میمیک های مختلف چهره را در نظر نمی گرفت بلکه حالت و احساسات را در موقعیت نشان می داد.
انیمیشن دست، مهم ترین اثر ترنكا است که جدال یک کوزه گر را با یک دست بزرگ نشان می دهد و به طور نمادین قدرت را نکوهش می کند.
برای خرید فایل PDF این مقاله بر روی لینک زیر کلیک کنید
6,000 تومانافزودن به سبد خرید
