میراث باستان‌شناسی اسپانیا گزیده‌ای از موزه باستان‌شناسی آلیکانته در موزه ملی ایران از ۳۱ شهریور ۱۳۹۸ تا ۲۶ فروردین ۱۳۹9 در سالن نمایشگاه‌های موقت موزه باستان‌شناسی و هنر اسلامی ایران برگزار می‌شود. در این نمایشگاه ۳۰۰ اثر فرهنگی تاریخی از موزه باستان‌شناسی آلیکانته در والنسیای اسپانیا از دوران پارینه‌سنگی تا دوره معاصر به نمایش گذاشته‌شده است. این نمایشگاه درمجموع به سه گالری مختلف تقسیم می‌شود.
گالری اول: دوره پارینه‌سنگی تا دوره مفرغ
گالری دوم: دوره‌های آهن/ فینیقی، رومی، اسلامی، مسیحیت و قرون‌وسطا
گالری سوم: عصر مدرن و معاصر
گالری چهارم: اسناد روابط سیاسی ایران و اسپانیا در سده ۱۷ میلادی (دوره صفوی)
گالری اول: دوره پارینه‌سنگی تا دوره مفرغ
قدیمی‌ترین اثر در میراث باستان شناسی اسپانیا تبر دستی سنگی مربوط به دوره پارینه‌سنگی قدیم است که در نزدیکی مادرید کشف‌شده و قدمت آن در حدود ۳۵۰ هزار سال است. ابزارهای دوره‌های پارینه‌سنگی میانی مربوط به انسان‌های نئاندرتال و دست‌ساخته‌های دوره پارینه‌سنگی جدید و فراپارینه‌سنگی مربوط به انسان مدرن نیز در این بخش به نمایش درآمده است. ازجمله آثار جالب‌توجه در این بخش قطعه‌سنگ حکاکی شده است که از فرهنگ مگدلنی با نقش سر یک اسب مربوط به اواخر دوره پارینه‌سنگی جدید است که حدود ۱۷ هزار سال قدمت دارد. این نمونه قدیمی‌ترین اثر هنر تجسمی است که تاکنون در ایران به نمایش درآمدهاست. یکی دیگر از آثار جالب این دوره سوزن استخوانی مربوط به ۱۴ هزار تا ۱۷ هزار سال پیش است که در کنار ابزارهای سنگی شکار بیانگر سایر جنبه‌های زندگی روزمره انسان‌های اواخر دوره پارینه‌سنگی جدید در شرق اسپانیا هستند.
تنه گچی شاهزاده خانم شهر الچه
گالری دوم: دوره‌های آهن/ فینیقی، ایبری، رومی، اسلامی، مسیحیت و قرون‌وسطا
بیشتر تراکم و آثار میراث باستان شناسی اسپانیا ازلحاظ تعداد و ادوار تاریخی در گالری دوم مشاهده می‌شود. سفال‌های دوره آهن فینیقی ۵۵۰ -۸۰۰ قبل از میلاد در ابتدای گالری قرار دارند. در این مجموعه ظرف سفالی خاکستردان و همراه اشیا موسوم به سوسک مصری (این اشیا هم‌زمان در ایران نیز یافت شده است) و قالب سنگی فلز گری و آثار فلزی بیانگر ارتباط با شرق هستند. اما با توجه به کیفیت و تعداد آثار، به نظر اوج فرهنگ‌های باستان‌شناختی آلیکانته را باید در دوره ایبری ۲۰۰ – ۵۵۰ پیش از میلاد جستجو کرد. از این دوره ظروف سفالی متعدد و زیبایی به نمایش درآمده است. مرد اسب‌سوار که به‌عنوان آرم نمایشگاه نیز انتخاب‌شده نقش تزئینی خمرۀ منقوشی است که مربوط به دوره‌ی ایبری است. مجمر سفالی به شکل سر دمتر (الهه باروری زمین و حاصلخیزی اسپانیایی در اساطیر یونان)، تنه گچی شاهزاده خانم شهر الچه، آمفوراهای سفالی یونانی و شمشیر ها و خنجرهای آهنی در این دوره به چشم می‌خورد.
با توجه به حضور چند صدساله مسلمین در اسپانیا (۷۱۱ میلادی تا ۱۳۰۰ میلادی) از دوره اسلامی نیز آثار مختلف به نمایش درآمدهاست. کتیبۀ سنگی عربی، کاسه مفرغی کتیبه دار و شمعدان مفرغی از آن جمله هستند. این آثار شباهت زیادی به آثار دوران اسلامی ایران دارند و می‌توان نمونه‌های مشابه آن را در موزه باستان‌شناسی و هنر اسلامی ایران مشاهده کرد. در این گالری یک ویترین به سکه‌ها اختصاص داده‌شده است که شامل ۲۵ عدد است، قدیمی‌ترین آن‌ها مربوط به دوره ایبری است که تا دوره معاصر نیز تداوم دارند و شامل سکه‌های طلا نقره و مفرغ هستند.
ظروف سفالی دوران اسلامی اسپانیا
گالری سوم: عصر مدرن و معاصر
در این بخش و آثار آن بیشتر توسط مجموعه‌داران به موزه آلیکانته اهداشده، آثار مختلفی به نمایش درآمده که شامل آثار چوبی، سفالی، شیشه و کاشی‌اند. شمشیر، سپر از فیلیپین، بادبزن، فانوس، چوب، شیشه و جعبه بازی چوبی از چین و ظروف سرامیک و کاشی‌های دیواری از دیگر آثار این گالری هستند. همچنین نمونه‌ای از نقاشی‌های پشت شیشه و عکاسی شامل صحنه گاوبازی از قدیمی‌ترین نمونه‌های میراث باستان شناسی اسپانیا هستند.
کاشی دیواری
گالری چهارم: اسناد روابط سیاسی ایران و اسپانیا در سده هفدهم میلادی (دوره صفوی)
یکی از مهم‌ترین دوره‌ها در روابط میان ایران اسپانیا در سده هفدهم میلادی طی دوره صفویه روی‌داده است. در آن زمان و اسپانیا و ایران دشمنی مشترک داشت که امپراتوری عثمانی بود و به‌منظور حفاظت از به‌منظور حفاظت از مرزهای خود در مقابل این دشمن معاهدات نظامی امضا کردند. روابط میان کشورهای اسپانیا و ایران به‌صورت ویژه از زمان ورود سفیر شاه‌عباس به دربار پادشاه اسپانیا فیلیپ سوم در سال ۱۶۰۱ افزایش یافت و بر اساس منابع مکتوب دوره صفویه به یک ایرانی با نام دوم خوان پارسی اشاره‌شده که در ایجاد سفارتخانه نقش مهمی داشته است. یک دهه بعد سفیر دیگری به نام دن گارسیا سیوا فیگوروآ از جانب فیلیپ سوم به‌عنوان دیپلمات فرستاده شد که از بین مدارک قابل‌توجهی در مورد ایران دوره صفوی به‌جامانده است.
منابع: بروشور موزۀ ملی ایران، میراث باستان‌شناسی اسپانیا
