كاسه ی سفالی مینایی
ظرف مورد نظر كه متعلق به سده ی سیزدهم میلادی یا هفتم هجری است احتمالا مربوط به دوره ی سلجوقی می باشد. قطر آن 21 سانتی متر است و به شیوه ی مینایی یا هفت رنگ و نیز به صورت رو لعابی كار شده است.
نقوش ظرف
تزیین این ظرف با توجه به مینایی بودن آن، شبیه به نقاشی مینیاتور است. موضوع و پیكره ی اصلی كه سواركار است در وسط ظرف خودنمایی می كند و احتمال می دهیم شخصی منسوب به دربار یا از نجیب زادگان باشد. همچنین هشت پیكره ی جانبی در اطراف آن، در حاشیه ی سطوح داخلی ظرف نقاشی شده اند كه احتمال می رود خادمان و ندیمان فرد مذكور باشند.
تمام افراد، از جمله فرد سوارکار، لباس‌های رنگارنگ با طرح های پیچیده و کلاه‌های كوچك پوشیده اند. طراحی مرکزی، به ویژه اسب، به طور قابل توجهی کیفیت بالاتری نسبت به پیكره های اطراف دارد. طرحی متشکل از سه دایره که به شکل مثلثی چیده شده اند در ستون هایی که بین خادمان قرار دارند، تکرار می شود. این نماد كه به نام چینتامانی شناخته می شود و در میان اقوام مختلف ترک، از جمله آنهایی که در اوایل قرون وسطی در ایران تسلط داشتند، نمادی خانوادگی است. رنگ های غالب آبی تیره، سبز، بادمجانی، خرمایی و قرمز قهوه ای هستند که بر روی لعاب سفید-كرم رنگ این اثر نقاشی شده اند.
متنی عربی به رنگ بادمجانی در بخش بیرونی ظرف نوشته شده كه در واقع تنها عنصر تزیینی این بخش است و نیز به خط نسخ می باشد. هم چنین این نوشته مجموعه ای از آرزوهای خوب را برای صاحب گمنام ظرف در بر می گیرد.
الغالب و البقاء لصاحبه الغالب و النصر
الغالب و النصر الغالب
و البقاء
الدائم و الاقبال الزائد و النصر الغالب و العز البقاء لصاحبه.
پیروزی و زندگی پایدار برای صاحبش – پیروزی و پیروزی پیروزمندانه [دوبار تکرار شده] و زندگی پایدار. . . سعادت همیشگی و روزافزون و پیروزی پیروزمندانه و شکوه ماندگار برای صاحب آن.
چندی از ظروف معاصر نیز دارای لبه هایی به همین سبك یعنی لبه ی هشت تكه ای هستند. یکی از آنها، كه در گالری هنر فریر، مؤسسه اسمیث سونیان، واشنگتن دی سی، نگهداری می شود نیز دارای تزئینات مشابهی است. هم چنین دعای نوشته شده بر روی ظرف از نظر محتوا، سبک و نحوه قرارگیری با برخی دیگر ازکتیبه های ظروف مینایی، قابل مقایسه است. مرمت‌های گسترده ای در قسمت های خاصی با کتیبه تداخل پیدا کرده است و تقریباً تمام بخش های تزئینات داخلی نیز تحت پوشش سنگین قرار گرفته است.
منابع:
